بر اساس گزارش کمیسیون انتخابات پاکستان، 196 حزب سیاسی در پاکستان ثبت شده است. احزاب دارای بانک رأی اصلی عبارتند از PTI، PMLN، PPP، JUI،MQM ،ANP.

احزاب اسلامی در سیاست پاکستان نیرویی قابل توجه بوده اند و نفوذی دارند که اغلب از موفقیت انتخاباتی آنها بیشتر است. این گزارش دلایل این نفوذ، احزاب اسلامی اصلی و نقش متغیر آنها در کشور را بررسی می کند.

احزاب اسلامی اصلی

• جماعت اسلامی )جی آی:( تاسیس شده توسط مولانا مودودی، جی آی برای یک دولت اسلامی اداره شده توسط علمای دینی حمایت می کند. این حزب صدای برجسته ای در سیاست پاکستان بوده است، اگرچه عملکرد انتخاباتی آن متغیر بوده است. جی آی نقش مهمی در جهاد افغانستان ایفا کرد، بودجه قابل توجهی دریافت کرد و نقش کلیدی در بسیج حمایت داشت.
• جمعیت علمای اسلام)جی یو آی:( نماینده مکتب احیای اسلامی دیوبندی است. جی یو آی حضور قوی در مناطق تحت سلطه پشتون پاکستان دارد و بازیگر کلیدی در سیاست افغانستان بوده است.
• جمعیت علمای پاکستان )ج یو پی:( نماینده مکتب فکری بریلوی است. ج یو پی از نظر تاریخی نیروی برجسته ای در سند بوده است، اگرچه نفوذ آن در سال های اخیر کاهش یافته است.
• تحریک لبیک پاکستان (تی ال پی): در پنجاب، این حزب به دلیل بنیانگذار آن، خادم حسین رضوی، جذابیت زیادی پیدا کرد.
• مجلس وحدت مسلمین: نماینده مکتب فکری شیعیان در رهبری راجا ناصر عباس سخنران اصلی حقوق شیعیان در پاکستان است.

دلایل نفوذ

• قدرت خیابانی: احزاب اسلامی، به ویژه آنهایی که ارتباط قوی با مدارس دینی (مدارس) دارند، توانایی بسیج جمعیت زیادی برای تظاهرات و اعتراضات را دارند.
• جذابیت ایدئولوژیک: مفهوم یک دولت اسلامی با بسیاری از مردم پاکستان، به ویژه در زمان آشفتگی سیاسی و اجتماعی، طنین انداز است.
• نقش در جهاد افغانستان: مشارکت برخی از احزاب اسلامی در جهاد افغانستان علیه اتحاد جماهیر شوروی به آنها دسترسی به منابع، نفوذ سیاسی و تقویت تصویر آنها به عنوان مدافعان اسلام را فراهم کرد.
• ارتباط با ارتش: برخی از احزاب اسلامی روابط نزدیکی با ارتش پاکستان برقرار کرده اند که اغلب نقش مهمی در سیاست پاکستان داشته است.

چالش ها و محدودیت ها

• عملکرد انتخاباتی: علی رغم نفوذ خود، اکثر احزاب اسلامی در دستیابی به موفقیت انتخاباتی قابل توجه تلاش کرده اند.
• تقسیمات داخلی: اختلافات فرقه ای و جناح های داخلی در احزاب اسلامی موقعیت سیاسی آنها را تضعیف کرده است.
• ظهور گروه های تندرو: ظهور گروه های تندرو مانند سپاه صحابه و لشکر جنگوی چشم انداز سیاسی را پیچیده تر کرده و منجر به افزایش خشونت فرقه ای شده است.
• منظر سیاسی در حال تغییر: نفوذ فزاینده رسانه های اجتماعی و ظهور جنبش های سیاسی جدید بر تسلط سنتی احزاب سیاسی تثبیت شده، از جمله احزاب اسلامی، چالش برانگیز است.

نتیجه گیری

احزاب اسلامی علی رغم چالش های متعدد همچنان نقش مهمی در سیاست پاکستان ایفا می کنند. توانایی آنها در بسیج افکار عمومی، جذابیت ایدئولوژیک آنها و ارتباط تاریخی آنها با نهادهای نظامی و مذهبی، اهمیت مداوم آنها را تضمین می کند. با این حال، ظهور افراط گرایی، اختلافات داخلی و چشم انداز سیاسی در حال تغییر چالش های قابل توجهی را برای آینده آنها ایجاد می کند.

لازم به ذکر است که این گزارش مروری کلی بر نقش احزاب اسلامی در سیاست پاکستان ارائه می دهد. چشم انداز سیاسی پیچیده و دائماً در حال تحول است و نفوذ این احزاب ممکن است در طول زمان متفاوت باشد.

https://ecp.gov.pk/storage/files/3/Political%20Parties/Enlisted%20Political%20Parties%20with%20ECP-07-08-2024.pdf

https://ciaotest.cc.columbia.edu/olj/sa/sa_may01kus01.html

https://www.scienceimpactpub.com/journals/index.php/jess/article/view/604/333